شبهای محرم زلیخا صبا ماسال تالش

باز این چه شورش است که در خلق عالم است
شبهای محرم ..قسمت سوم
بار الها نشود ناطقه ای لال به هنگام ممات.. گر فرستد بی تکبر به محمد صلوات
سلام الله حسین لعنت الله بر قاتلان حسین
وبا دادن این شعارها وگرفتن چند صلوات شروع به خواندن مرثیه میکردند ودر این شبها در گذشته های دور مردم هر محل بخصوص در مساجد خود بودند ومرثیه خوانی وسینه زنی میکردند وبه مساجد دیگر نمی رفتند وبخاطر همین مسجد پراز جمعیت مردم محل میشد ..
بعداز اینکه چند نفر مرثیه خوان مرثیه ونوحه می خواندند .، روضه خوان بالای منبر میرفت .
روضه خوانها دراین ایام بخاطر سهولت در رفت وآمددر منزل یکی از بزرگان ویا ریش سفیدان محل میماندند وپذیرایی میشدند وبا اسب ایشان را به مساجد می بردند ومی آوردند وهر روضه خوان ممکن بود در چند محل نزدیک به هم روضه خوانی به نوبت داشته باشدودر ان زمانها روضه خوانها از افراد محلی نبودند واکثر از نقاط دیگر بودند وخیلی کم محلی بودند.
روضه خوان شروع به روضه میکرد وکمتر در موردمسایل روز صحبت میکرد وبیشتر روضه اش عبادی بودواخر سرهم شروع به مداحی مینمود ومرثیه خوان پای منبری هم در اخر با او هم اوایی کرده فضای مجلس به اوج شور وسوز ناکی میرسیدومردم مومن ومعتقد بخصوص زنان به شدت احساساتی می شدند ...ادامه دارد
نگارنده زلیخا صبا

باز این چه شورش که در خلق عالم است
شبهای محرم :شب عاشورا(شب قتل)
در گذشتهای دور شب قتل یا عاشورا بیشتر مردم در مساجد تا صبح بیدار مانده ومی نشستند ونوحه خوانی ومرثیه خوانی ودسته بری میکردند..
وصبح هم برای دسته بری آماده می شدند .
در گذشته دسته بری در روزقتل اینگونه نبود که دسته را حتما به مرکز بخش روستا ها یا به مرکز شهر یا مجموعه بازار ببرند. بلکه اکثرا دسته را به محلی که در آن امازاده ای بنام بوده می بردند..
گروه دسته برها وزنجیر زنهابا محتشم گویی وچندین بار صلوات خواستن وجمع شدن به نظم وبا همراهان راه افتاده به طرف محلی که در آن امام زاده بود..
در محلی که امام زاده بود اهالی آن محل وسرانش وکسانیکه از محل های آورنده دسته فامیل داشتند،آماده پذیرایی می شدندوهر خانواده برای پذیرایی بیست تا سی نفر وحتی برای تعداد بیشتر غذا می پختند وکمتر کسی نهار نخورده به محل خود بر میگشت .ودر اطراف امام زاده هم بساط فروشها بساط کاسبی خودرا پهن کرده ودر حقیقت این ایام برای عموم مردم تالش یک سنت با شکوه وبیاد ماندنی بود که عظمت سالا رمردان حق را نمایانگر میشد .وهمه با خلوص نیت وبا اشتیاق مثل دیگر روسومات فرهنگی در زندگیشان بجا می آوردند..ادامه دارد
نگارنده زلیخا صبا

باز این چه شورش است که در خلق عالم است
شبهای محرم شام غریبان
در گذشته شام غریبان اینگونه بود که : البته آنچه دریاد وخاطرم مانده وشاید در محلهای دیگر به شکل وروال دیگر بر گزار میشد.
در مسجد محل مرثیه خوانهای جوان وبا ذوق به همراه بچهای محل تصمیم میگرفتند که این مراسم را به نحو احسن برگزار کنند.
یکی از مرثیه خوانها که سرا پا مشکی می پوشید وضمن اینکه نوحه خوانی میکرد بر سر زنان به همراه بچه که با او هم آوایی میکردند بطرف خانه های محل حرکت میکردند ودر ضمن خانه های محل خیلی نزدیک به هم ویادر نزدیکی مسجد نبودند بنا براین حرکت ودر گردش بودن واجرای این مراسم در شب بسیار مشگل بود ودشوار بخصوص برای بچه های هشت وده ساله ،بهر حال برگزاری این مراسم را بر خود واجب میدانستند. 
بچها ومرثیه خوانها باخواندن مرثیه به درخانه ها رفته واهل هر خانه بیرون آمده وبه انها نذری میدادند البته به سر دسته گروه شام غریبان:
در ضمن تمام ان نذورات صرف مرمت مسجدوخریدن وسایل برای مسجدمیشد...
وصبح عزا هم به همین منوال بود باز مرثیه خوانهای جوان در جلوی مسجد جمع شده وبعداز خوردن شیروسینه زنی ومرثیه خوانی وختم مراسم تا بعداز ظهر که دوباره دسته بری بود وتمام تا اربعین پایان
گرد آورنده زلیخا صبا