کوکوتی تی

فرهنگ وادب تالش

کوکوتی تی

فرهنگ وادب تالش

بازی دَخس دَخسه مزا (قایم موشک) زلیخا صبا ماسال تالش

بازیهای نشاط انگیز تالشی قدیم 
دَخس دَخسه مزا(قایم موشک بازی)
برای این بازی بسیار نشاط انگیز وسالم کودکانه ابتدا بچه ها به تعداد هشت ،ده نفری یا بیشتر جمع شده و به قید شیرو خط انداختن ویا پیش قدم شدن یکی از افراد چشمش را می بندد و به محلی که معمولن یک درخت یا ستون ویا دیواری است و سنگر بازی.. چشم بند ویا گرگ بازی سرش را روی دیوار تکیه داده و شروع به شمارش میکند وطبق قرار انقدر می شمارد که افراد همه در جاها ی مختلف مخفی شوند ودر این موقع گرگ چشم بند می گوید کوک کوک وشروع به دنبال گشتن افراد مخفی میکند و قتی یکی را تشخیص داد که کجا مخفی شده با گفتن کوک کوک و گفتن اسمش اورا از مخفی گاهش بیرون میکشد و اگر در حین گشتن از سنگر دور شد افراد خودرا به سنگر می رسانند واگر چشم بند توانست قبل از رسیدن هریک از افراد به سنگر خودش را به او برساند وانفرد می سوزد و باید چشمش را ببندد وبه این ترتیب بازی ادامه پیدا می کند وبسیار پرشور و با نشاط است 
با سپاس زلیخا صبا

داله مزا بازی با کمربند زلیخا صبا ماسال تالش

داله مزا(بازی قیش یا کمربند بازی ) تالشی
داله مزا یک بازی مردانه در گذشته وشایدم الان باشد
برای این بازی ابتدا یک دایره به نسبت تعداد بازی کنان مربوطه در یک زمین هموار ومسطح می کشیدند با داس یا وسیله ای که این خط دایره مشخص باشد ..
قیش یا کمر بند و داله را طوری روی زمین پهن می کردند که نوکش مماس بر خط دایره وقسمت سگک کمربند بطرف مرکز دایره باشد و به تعداد نفرات قیش یا کمر بند می گذاشتند..
ابتدا شیر و خط می کردند طرف بازنده یعنی صاحب خط داخل دایره قرا رمی گرفت وبرنده یعنی صا حب شیر بیرون دایره ... واگر سکه ای برای این کار نداشتند روی یک سنگ پهن کوچک ویا یک تخته کوچک یک طرفش با اب دهن یا اب خیس می کردند و شیر وخط می کردند 
هر نفر مأمور حفظ کمر بند خود میشد، افرادی که در بیرون بودند سعی می کردندکه کمر بند را از آن شخص بگیرندیا بقاپند .وافراد داخل دایر ه در حالیکه پایشان را جلو و عقب قرار داده یعنی یک پا داخل دایره و با پای دیگر افراد بیرونی را کنار می زدند. واگر در این میان پایشان به افراد بیرونی می خورد افراد بیرونی می سوختند ..
در افراد بیرونی معمولن قوی ترین ها به سراغ ضعیف ترین فرد داخل دایره می رفتند وروی همین اصل در یارگیری در این بازی سعی می شد که افراد قوی را یار گیری کنند..
با قاپیدن یک کمر بند از یک نفر دیگر کار آسان میشد و با همان کمر بند بقیه کمر بند ها را براحتی از انها یعنی از داخلی ها می گرفتند..
بعد از گرفتن همه کمر بندها افراد داخل دایره در مرکز دایره جمع شده وبیرونی ها انهارا یعنی پایشان را با کمر بند میزدند 
ودر این میان باز جسارت وشجاعت یکی از یاران داخل باید کار ساز میشد ودر مقابل بیرونی هاو با تحمل 
ضربات کمربند بیرونی ها به آنها نزدیک شده و با پا آنها را میزد که در ان صورت دور بازی عوض می شد و بیرونی هابه داخل دایره می امدندو کمر بند ها را پهن می کردند ...
جالب توجه ترین موضوع در این بازی چند نکته بود 
اول اینکه غالبن افراد قوی افراد ضعیف را در داخل دایره در پشت خود قرار می دادندتا آنها آسیب کمتری ببینند 
ونکته قابل توجه دیگر این است که بازیهای گذشته ما نمادی از حفاظت از محیط زندگی و دور واطراف وایل وطایفه خود بود و تمرین مبارزه ..
دراین بازی دایره نماد قلعه بود وکمر بند ها نمادی از سلاح حفاظت از افراد که برای مقابله حملات وتهاجم دشمن وبیگانه به تمرین و تقویت همزمان هوش وفراست وبکار گیری تمام نیرو در مواقع لزوم بود..
باسپاس نگارنده بازی داله مزا زلیخا صبا

داله داله مزازلیخا صبا ماسال تالش

داله داله مزا..یک نوع بازی وسرگرمی قدیمی در ماسال است..یک تکه چوب نیم سوخته را که در نوکش مقداری آتش هست این ور انور تکان میدهند ومیخونند داله داله داله امیری ژن کتاله 
باروبنش پریه کرا شو ب گیریه گیریه خر دریه خری بر م دار آکوم دار نی لیو آده لیویبرم 
بزی را بزنی شت آده شتی برم ملا را ملانی قران آده قرانی خونوم خدا را خدا امه عمری ده چمه دشمنون مرگی ده


داله داله مزا زلیخا صبا ماسال تالش

داله داله مزا
داله داله مزا.یک نوع بازی وسرگرمی قدیمی در ماسال است..یک تکه چوب نیم سوخته را که در نوکش مقداری آتش هست این ور انور تکان میدهند ومی خوانند داله داله داله امیری ژن کتاله 
باروبنش پریه کرا شو ب گیریه..
گیریه خر دریه ..
خری بر م دار آکوم ..
دار نی لیو آده لیوی برم بزی را
بزنی شت آده ..
شتی برم ملا را 
ملانی قران آده ..
قرانی خونوم خدا را 
خدا امه عمری ده 
چمه دشمنون مرگی ده
زلیخا صبا

لیسه مزا زلیخا صبا ماسال تالش

لیسه مزا 
لیسه مزا یک بازی قدیمی دختر بچه های ده تا دوازده ساله در زمانهای گذشته تا فکر کنیم همین ده بیست سال اخیر بوده ولی لیسه مزا در زمان ما اینگونه بود که ابتد ا با گچ ویا ذغال بر روی زمین ده خانه مربع یا مستطل شکل که پنج خانه،،،،،، خانه موازی وچسپیده که هرخانه به بلندی 50 وپهنای 60 سانت حدودن.بود
ودر دنباله خانه دهم یک نیم دایره چسبیده می کشیدند که به ان تلمبه می گفتند
نفرات بازی کن هر چند نفر بودند وتعدادرا در باز ی مشخص نمی کردند وسنگ بازی یک سنک صاف به اندازه یک کف دست بود شروع بازی گر اول را با خط و نشان کردن ویا خواند یک اوا مثل اینه اینه تعین می کردند .بازیکن ابتدا سنگ را در خانه اول می انداخت وبا لی لی ویک پا سنگ را ازخانه ها عبور می داد اگر سنگ روی خط خانه ها گیر می کرد می سوخت وهمین طور با مهارت سنگ را از تما م خانه ها عبور داده تا به خانه دهم می رسید و در خانه دهم سنگ را با یک حرکت سریع به ان ور تلمبه عبور میدا د وبعد در بالای خانه ششم وپشت بخانه ها سنگ را از بالای سر و(مثل پرت کردن دسته گل برای دختر پسر های جوان توسط عروس از پشت سر )از پشت طوری باید پرت کند که سنگ وارد تلمبه شود وبه این ترتیب بازی ادامه پیدا می کند 
نگارند متن بازی زلیخا صبا