داستان وحکایات مشته اسمال ختیره زلیخا صبا ماسال تالش

مشته اسمال ختیره

 مشته اسمال  شهر دره ایداره /اداره برقی کو کار کری   چه آوادی هلا برق نداری و بیس دا سی کیلو متر شهری کو دورا ستا،واشتن آوادی  کوکیخدا یا و خیلی  زاکون داری  وهمه را پیله تری کری وچه گفی سر کسی گف نژنی ، مشته اسمال /اسماعیل  اشتن که  دره نی   چاکه دده  یا  واشتن خرد خالی جوری آموتشوا  که دا مای که سفره پهن نا ابیسته و همیشه  خورشی سر گولی بی مشته اسمالی پیش بنین ، مشته اسمال پینج گله کینه دار ی که هری ای سال و نیم یندینه روک و پیلی دارین  ، مشته اسمال ای کلانتره ژنی داری  که^ که داری وزندگانی داری کو  آوازه داری ."

  مشته اسما  ل بضی شوون شو کارا وبیسته  ایداره بومونی  چوون که آوادی دره جاده لبی نوئا ،  که دزدون گذر ام  جاده  استا، دزدن که مردومون گا مالون واسبون دزدین ام جاده نه انور ا ور برین  ،مشته اسمالی ژن حواسشا که دزدن ودشبند ن وبضی ناخلفه ادمن مه فهمن که  اشته کینه خردنون  که کوتنخا منده   وپیله بالشی لفی بنی کو نی  واشتن فانوسه چرا پیگری که داوره گردی  وپیله ده خاله ماشه سیا پارچه پبشی  که دزدن خیال بکرن تفنگه   و  چن دیقه به چن دیقه  ماقه / موقعی که آدم جاده کو رد آبین بلند وای مشت اسمال ختیره بری دی یس سرو صتا چه ویا خردنو نه  که لفی بنی جیرینا وای جغ مکره شمه دده موندی داره  خسته یه بدا بخس  : انجور انجور  چن سال گذشته چوون آوادی برق اومه وخردنن پیله ابینه و دزدن کم آبینه  وزمونه نی آگرده . نگارنده  زلیخاصبا

افسانه کوکو تی تی زلیخا صبا ماسال تالش

کوکوتی تی بوخون دیلم گریسته 
روز گذرونینه عمرم پسیسته
کوکو هَده خونده تاکع لال آبه 
مع کع خونده نیه سَسِم گریسته
دوبیتی از زلیخا صبا
افسانه فاخته (کوکوتی تی تالشی ) درمیان اقوام مختلف ایرانی
در باره کوکو یا فاخته در میان اقوام مختلف افسانه های مختلف سینه به سینه روایت شده وهرقومی ان را با حزنی روایت کرده و ترانه هایی دراین باره سروده شده 
ومردم تالشی زبان که از اقوا م کهن اریایی ایران زمین هستند و به کادوس وکادوسیان معروف بودند وچون درکوهستانها ودشتهای تاش سکنا گزیدند بمرور به اقوام تالش لقب گرفتند واسم تالش را نه خود وبلکه دیگران برای این اقوام تالشی زبان انتخاب کردند به علت سکونت داشتن در کوههای تالش که گستردگی جغرافیایی وسیعی دارد ..
واین پرند ه حزین که در جنگلهای انبوه تالش بین درختان بلند جنگلی در بهار واوایل تابستان باحزنی غم انگیز می خواند هر شنونده ای را بفکر وبیاد داستانها ی غم انگیز اسطوره ای می اندازد که چگونه یک دختر زیبا وقتی مادرش مرد از جور وستم نامادری به جنگل پناه برد و دراین راستا دستان سرایان دستانهای زیبا سروده اند از جمله خواننده خوش آوای تالش استاد حمیدی میخواند
کوکو خالا نداری کار مدا بدا بنالع
کوکو بیکس وکاره کارمدا بدا بنالع
وامدر میان مردم خوزستان این داستان فاخته به گون های دگر بر سر زبان است انها می گویند کوکو در میان درختان کنار که در انجا فراوان است زندگی لانه میسازد و چون از میوه درشت کنار نمی تواند به جوجه کوچکش بدهد این گونه با حزن می خواند .. عده ای هم فاخته را یک پرنده اوازه خوان میدانند که برای خود لانهای نمیسازد بلکه در موقع تخم گذاری به لانه دیگران میرود ودر لانه آنها یکی از تحم هایشان را بیرون می اندازد و در سال یک تخم در لانه پرنده دیگر می گذارد وقتی جوجه اش از تخم در می آید واز بقیه درشت تر است از تغیذیه جوجه های دیگر بیشتر می خورد وبیشتر رشد می کند ودر نتیجه جوجه کوکو بقیه جوجه ها را از لانه بیرون می اندازد. 
به هر حال این پرنده حزین با اوایی حزین دوست داشتی و همراه وهم اوای دل سوختگان هست 
باسپاس نگارنده زلیخا صبا