کوکوتی تی

فرهنگ وادب تالش

کوکوتی تی

فرهنگ وادب تالش

ضرب المثل تالشی زلیخا صبا ماسالی تالش

مثل تالشی زلیخا صبا
کوری دو کون آبه 
یعنی مثل مغازودکان کورشد ه از به هم ریختگی 
این مصداق کسانی است که بی نظم و نامرتب در کار و زندگی وبرنامه ریزی هستند 
زلیخا صبا

نا امید شیطان است زلیخا صبا ماسال تالش

سهراب گفت: مرگ زمانی که در سایه نشسته است بما مینگرد
من گویم: که امیدم به فردایم هست آرزویم این است که نبیند مارا 
کاش شود نا بینا . چون من و ما و همه یارانم برپر پرواز امید رهسپاریم
به سرایی که در ان سایه مرگ بی موقع نیابد بما دست هرگز چه خیالی زیبا
نا امید شیطان است

چله شو (شب یلدا) زلیخا صبا ماسال تالش

چیله شو(شب یلدا)
چیله شو نزدیک است و برگزاری مراسم این شب دراین زمان ویادی آوری مراسم چیله گیرون در زمانهای دور این چنین بوده است که:
در زمانهای دور شروع زمستان واولین شب زمستانی را که چیله شو یا شب یلداکه به روایت. بلندترین شب سال است رسم وآیینی خاصی داشت که امروزه نیز کما کان اجرا میشود منتها مدرن تر..
مردم تالش زبان ماسال وساکنان دیگر مناطق تالش با شوق بسیار وبا نیت اینکه زمستانی خوب وپربارش برف به همراه سلامتی بدن داشته باشند این شب بلند سال را تا صبح شب نشینی میکردند وجشن چله می گرفتند.
خانواده های سنتی تالشی برای پاس داشت شب چله همه وسایل را در خانه خود داشتند وخریدی به ان صورت در بازار نداشتند.
چون خرید میوه های مختلف در ان زمانها در خانواده هامرسوم نبود.وهمه از محصولات خود استفاده کرده واگر قلمی از آنرا بیشتر داشتند برای قوم وخویش خود نیز می فرستادندویا اگر کم داشتند می گرفتند.
کدبانوی خانه میوه های ذخیره کرده از به واز گیل ولیمو وپرتقال وانار را در مجمه چیده در روی سفره کنار منقل سرخ شده از ذغال میگذاشتند وآجیل شب چله برنج سرخ شده که به آن بِرشته برزوعدس خلخالی که مرجو نام داشت وسرخ کرده وتخم کدو سرخ شده وهمچنین برنج سرخ شده را در دوشاب تفت داده که به آن برزچیکیله میگفتندوسنجد.و
کدورا می پختند و کاکا درست کرده وحلواگوله دوشابی همه را در سر سفره میچیدند..
هندوانه وکدورا معمولا از تابستان در آویزهایی که از کاه وکولش درست کرده بودند گذاشته وآویزان در سقف کوتی یا تیلاوار برای این شب نگهداری میکردند.
شام شب چله که بیشتر فسجان با پلو وماهی که در آن زمان فراوان وارزان بود وترشه تره بود.
بعد از شام افراد خانواد وگاهی چند خانواده فامیل خاله ها وعمه وعمو وفرزندان انهادور هم جمع می شدند وباخوردن شو چره که هما ن خوراکیها بودوضمن خواندن کتابهای داستان ها ی اسطوره ای ویا نقالی توسط پدر خانواده ویا توسط کسی که نقال بود وبعضی ازاین نقالهامعمولا از خلخال وشهرهای مرزی تالش واذربایجان که برای بیتوته کردن زمستانی در خانواده های تالشی که به آن خونخا میگفتندونقالی های زیبا از امیر ارسلان نامدار وگلزار خانم ودیو فولاد زره ومادرش ویا شاهنامه خوانی وحافظ خوانی ومشاعره وطالع بینی میکردند وشب را بخصوص جوانان با خوردن وخواندن وخندیدن وشاد بودن تا به صبح می رساندند یادشان گرامی
چیله شوون تا صب نشین داوره
باهم هَرین چیله کاو شوچره
هروریکو لوء کرین واین یندی را خاطره
زومستونی سغی نه سر ببره
متن وشعر از زلیخا صبا

شاه کوکو زلیخا صبا ماسال تالش

طرز درست کردن شاه کوکو
شاه کوکو .کوکوی بسیار خوشمزه ای که خانواده های تالش زبان درماسال ودیگر جا های تالش برای مهمانی های سنگین ورنگین خانوادگی درست میکنند.
مواد لازم برای درست کردن این کوکو بستگی دارد که برای چند نفروچند عدد باید درست کرد
مواد لازم
ا مغز گردو به اندازه کافی2 تخم مرغ 3 خرماویا کشمش به اندازه ای که مایه داخل کوکورا شیرین کند4 رب انار وادویه جات شامل زرد جوبه ودارچین ونمک .
ابتدا مغز گردو سابیده شده را با آب ورب انار وزرد جوبه میگذاریم بپزد. مثل مایه فسجان ودر این میان باید نمکش را نیز اندازه کنیم وچند جوش مانده که مایه وسُس فسنچان غلیظ شود
کشمش ویا خرما پرک شده را در داخل مایه ریخته وادویه رابرای طعم دادن مایه در آن میریزیم
باید توجه داشت که مایه آبکی نباشد وبعداز درست شدن مایه هرچند تعداد تخم مرغهارا که برای مایه کافی باشد زرده و سفیده را باهم زده وماهی تابه را روی حرارت ملایم گذاشته ودرآن روغن میریزیم هر دفعه
یک کفگیر از تخم مرغ زده شده را در ماهی تابه میریزیم وقتی که بعداز چند ثانیه خودرا گرفت
بر میداریم وبه همین ترتیب ادامه میدهیم تا که تخم مرغهای زده شده تمام شود وبعد از مایه فسنجان با قاشق
پیمانه یک تا دوقاشق از مایه را در داخل این نون تخم مرغی که به اندازه یک دست است می گذاریم ودوطرفش را روی هم میآوریم الا آخر ودر سینی میچینیمو نوش جانتان 
زلیخا صبا عکس از زلیخا صبا


در سکوت سرد زلیخا صبا ماسال تالش

در سکوت سرد خاکستر ی زمان 
ای خیال انگیز ترین مکان 
دور از همهمه هیاهوی روزگار 
با پوششی به زیبایی مرمری سفید
در انتظار ی رویایی چه نشسته ای؟
اولسبلنگاه در برف زلیخا صبا